1912 : Η Μάχη για την Χίο
Με το ξέσπασμα του ο 1ου Βαλκανικού πολέμου, οι Χιώτες δημιούργησαν ευθύς αμέσως επαναστατικό κίνημα στα Καρδάμυλα με την ονομασία "Εθελοντικό Σώμα Καρδαμυλιωτών". Εμπνευστές της εξέγερσης ήταν ο δάσκαλος Παναγιώτης Αντωνόπουλος, ο γιατρός Ηλίας Ασπιώτης και ο δικηγόρος Μιχαήλ Ζολώτας. Το Αρχηγείο της επαναστατικής οργάνωσης στήθηκε στην εκκλησία της Αγ.Μαρίνας στο Περδίκι ενώ τα γύρω κτίσματα στέγασαν ένα πρόχειρο νοσοκομείο καθώς και κέντρο επικοινωνιών. Το Μοναστήρι της Πέρα Παναγιάς χρησιμοποιήθηκε αργότερα σαν χώρος συγκέντρωσης των Τούρκων αιχμαλώτων.
Στις 20/12/1912, τα Πολεμικά πλοία "Εσπερία", "Μακεδονία", Μυκάλη", "Αμβρακία", καταφθάνουν στη Χίο. Με τα πυροβόλα τους βάλλουν εναντίον των Οθωμανικών θέσεων και προετοιμάζουν αποβατική επιχείρηση από δύναμη Πεζοναυτών. Έτσι, δύναμη 200 Καρδαμυλίων υπό τον Ανθυπασπιστή Σταρίδα υποβοηθούμενη από 40 Πεζοναύτες υπό τον Δεκανέα Παυσανία Κατσώτα (τον γνωστό Κατσώτα της Ι Ορεινής Ταξιαρχίας στη Μ.Ανατολή) και 12 Κρητικούς εθελοντές υπό τον Μανωλακάκη, επιτίθενται στις Τουρκικές θέσεις. Η επίθεση υποστηρίζεται από τα πυροβόλα της "Μυκάλης". Οι μαχόμενοι Χιώτες, Κρήτες και Πεζοναύτες σκαρφαλώνουν το δύσκολο, τραχύ και ανηφορικό έδαφος του Καρφωτού, και ενεργούν εναντίον των Τούρκων από 4 κύριες κατευθύνσεις. Η μάχη γενικεύεται και οι αντιμαχόμενοι εμπλέκονται σε μάχη σώμα με σώμα με πολλές απώλειες.
Στις 21/12/1912, οι Ελληνικές δυνάμεις καταλαμβάνουν τις αμυντικές θέσεις των Τούρκων στην Πιτυούσσα και αιχμαλωτίζουν 11 αξιωματικούς και 295 οπλίτες.Το απόγευμα, οι Οθωμανοί παραδίδουν τη νήσο στον Διοικητή των Ελληνικών Αποβατικών Δυνάμεων Συνταγματάρχη Νικόλαο Δελαγραμμάτικα.Συνολικά παραδίδονται στις ελληνικές δυνάμεις 2044 Τούρκοι αξιωματικοί και οπλίτες.
Στις 20/12/1912, τα Πολεμικά πλοία "Εσπερία", "Μακεδονία", Μυκάλη", "Αμβρακία", καταφθάνουν στη Χίο. Με τα πυροβόλα τους βάλλουν εναντίον των Οθωμανικών θέσεων και προετοιμάζουν αποβατική επιχείρηση από δύναμη Πεζοναυτών. Έτσι, δύναμη 200 Καρδαμυλίων υπό τον Ανθυπασπιστή Σταρίδα υποβοηθούμενη από 40 Πεζοναύτες υπό τον Δεκανέα Παυσανία Κατσώτα (τον γνωστό Κατσώτα της Ι Ορεινής Ταξιαρχίας στη Μ.Ανατολή) και 12 Κρητικούς εθελοντές υπό τον Μανωλακάκη, επιτίθενται στις Τουρκικές θέσεις. Η επίθεση υποστηρίζεται από τα πυροβόλα της "Μυκάλης". Οι μαχόμενοι Χιώτες, Κρήτες και Πεζοναύτες σκαρφαλώνουν το δύσκολο, τραχύ και ανηφορικό έδαφος του Καρφωτού, και ενεργούν εναντίον των Τούρκων από 4 κύριες κατευθύνσεις. Η μάχη γενικεύεται και οι αντιμαχόμενοι εμπλέκονται σε μάχη σώμα με σώμα με πολλές απώλειες.
Στις 21/12/1912, οι Ελληνικές δυνάμεις καταλαμβάνουν τις αμυντικές θέσεις των Τούρκων στην Πιτυούσσα και αιχμαλωτίζουν 11 αξιωματικούς και 295 οπλίτες.Το απόγευμα, οι Οθωμανοί παραδίδουν τη νήσο στον Διοικητή των Ελληνικών Αποβατικών Δυνάμεων Συνταγματάρχη Νικόλαο Δελαγραμμάτικα.Συνολικά παραδίδονται στις ελληνικές δυνάμεις 2044 Τούρκοι αξιωματικοί και οπλίτες.
