της ΜΑΙΡΗΣ ΛΑΓΑΝΑ
Αναμφιβολα δεν ειναι μονο στην Αρχαια Ελλαδα οπου συναντουμε φαινομενα επιρροης που φτανουν μεχρι την ασκηση εξουσιας ομορφων καλλιεργημενων και ελευθερουσιαζουσων γυναικων.
Κατα βαθος πιστευω οτι αυτου του ειδους η εξουσια ειναι διαχρονικη, μολονοτι επαψε να υπαρχει ο θεσμος της εταιρας, και μολονοτι η εννοια της ελευθεριαζουσας γυναικας αμβλυθηκε η οξυνθηκε κατα καιρους,μεσα στους αιωνες,αναλογα με το ηθικο συστημα που καθε φορα επικρατουσε.
Ειναι αδυνατον,νομιζω μεσα σε ενα κειμενο περιορισμενης εκτασης να μπορεσουμε να μιλησουμε για ολες τις γυναικες που,μεταχειριζομενες το σαρκικο καλλος τους και το οξυδερκες πνευμα τους επηρεασαν τον ρου της ιστοριας,της πολιτικης,της τεχνης.Για αυτο εγχειρημα κι ολοκληρο βιβλιο θα ηταν λιγο.Η γυναικεια μορφη ωστοσο που δεν μπορουμε να αποκλεισουμε απο το μικρο αφιερωμα ειναι η ιδιαιτερα αμφιλεγομενη Θεοδωρα,η αυτοκρατειρα της Ρωμαικης αυτοκρατοριας(γνωστης σημερα ως Βυζαντιο) του 6ου αιωνα.Οσα γνωριζουμε για αυτην προερχονται κυριως απο την Αποκρυφη ιστορια του Προκοπιου,ο οποιος αναμφιβολα ηταν προκαταλειμημενος αρνητικα ως και εχθρικα απεναντι της,οχι παντα αδικα.Παντως πολλα απο τα στοιχεια που μας δινει απορριφθηκαν ως υπερβολες,απο επομενους ιστορικους.
Η αληθεια ειναι πως η Θεοδωρα εγινε θρυλος.Τοσο για την αλαζονεια της οσο και για την ευφυια της.Τοσο για την πανουργια της οσο και για την βοηθεια της σε κακοποιημενες γυναικες.Τοσο για την ζωη της ως χορευτριας στον κοσμο του περιθωριου, που εκανε την πρωτη νιοτη της,οσο και για την διχως προηγουμενο δυναμικη αυτοκρατειρα.....
Ελαχιστα γνωριζουμε για την οικογενεια απο την οποια προερχοταν,ειναι ομως βεβαιο οτι ηταν φτωχη και ασημη.Η μεγαλυτερη αδελφη της ηταν πετυχημενη θεατρινα,τα χναρια της οποιας ακολουθησε και η Θεοδωρα,η μελλοντικη αυτοκρατειρα.
Το μονο σιγουρο ειναι οτι στις αρχες του 6ου αιωνα η σκανδαλωδης φημη της ειχε απλωθει σε ολη την Κωνσταντινουπολη.Μεγαλωμενη μεσα στον υποκοσμο του ιπποδρομιου,εμαθε την χυδαιοτητα,την αθυροστομια,την πονηρια,το ψεμα,την διαφθορα,τον αγοραιο ερωτα.
Ως ηθοποιος και χορευτρια θεωρουνταν ταλαντουχα,με πολλα σωματικα προσοντα,για τα οποια καμαρωνε και φροντιζε να επιδεικνυει ξεδιαντροπα με καθε τροπο.Ολοι,οι επικριτες και υποστηρικτες της συγκλινουν οτι η Θεοδωρα ηταν πολυ ομορφη και ασκουσε ιδιαιτερα εντονη γοητεια.
Δεν ξερουμε πως γνωριστηκε με τον Ιουστινιανο,ειναι ομως βεβαιο οτι ο αυτοκρατορας την αγαπησε ως ιερο και ιδανικο,οπως ειναι επισης βεβαιο,ακομη και για τους σφοδρους επικριτες της,οτι η Θεοδωρα του εμεινε πιστη σε ολη της την ζωη.
Αμετρητες ειναι οι πανουργιες της και τα δολια και μη μεσα που χρησιμοποιουσε για να εξοντωσει οσους αντιπαθουσε.Ταυτοχρονα ηταν γενναια και αποφασιστικη.
Ενδεικτικα της ψυχικης της δυναμης ειναι τα λογια που ειπε στο αυτοκρατορικο συμβουλιο,στις 18 Ιανουαριου του 532,οταν ο εξεγερμενος λαος απειλουσε το παλατι και ο Ιουστινιανος,πανικοβλητος ηθελε να το βαλει στα ποδια.Ειπε λοιπον η Θεοδωρα σε εκεινη την κρισιμοτατη στιγμη.....
" Ακομη κι αν η μονη σωτηρια ειναι η φυγη, εγω δεν προκειται να φυγω.Οποιος φοραει το στεμμα δεν εχει νοημα να ζησει εαν το χασει.Δεν θελω να δω την μερα που θα παψουν να με αποκαλουν Αυτοκρατειρα.Αν επιθυμεις Καισαρα,να φυγεις τοτε καλως.Χρηματα εχεις τα καραβια σου ειναι ετοιμα να αποπλευσουν και η θαλασσα ανοιχτη.Θα μεινω εδω.Μου αρεσει εκεινο το παλιο ρητο που λεει οτι η πορφυρα ειναι το ωραιοτερο σαβανο."
Ο Ιουστινιανος τη συμβουλευοταν για τα παντα, σε σημειο που ηταν κοινο μυστικο πως η Θεοδωρα ασκουσε την πολιτικη της αυτοκρατοριας και ο Ιουστινιανος απλως την ακολουθουσε.Η δυναμη της, ηταν τετοια ωστε οι κρατικοι υπαλληλοι εδιναν ορκο πιστης επικαλουμενοι τοσο τον Ιουστινιανο οσο και την Θεοδωρα.
Η δημοσια διοικηση,η Εκκλησια,η διπλωματια ολα στελεχωθηκαν απο τους ευνουμενους της.Η διαυγεια και η διορατικοτητα της ηταν τετοια, ωστε σε καθε περισταση ειχε ξεκαθαρη αποψη για το τι συμφερει την αυτοκρατορια και στην δικη της εξουσια.Η διαισθηση της ηταν ιδιαιτερα ανεπτυγμενη και εβλεπε το μελλον του κρατους της.
Ο μονος που την απειλησε σοβαρα φυσικα χωρις αποτελεσμα ηταν ο υπουργος Ιωαννης Καππαδοκης τον οποιο ξεφορτωθηκε με δολιοτητα και εξυπναδα.Με αναλογο τροπο βεβαια αντιμετωπισε και τον πατρικιο Βελισαριο,ο οποιος ειχε δειξει καποια δειλα στοιχεια απεξαρτοποιησης .Τον εκανε ομως και αυτον του χεριου της συμμαχωντας με την γυναικα του Αντωνινα.
Η Αντωνινα ηταν πολυ ζωηρη στην πρωτη της νιοτη,με περιπετειωδη ερωτικη ζωη,την οποια ομως θελησε να συνεχισει και ως παντρεμενη.Η Θεοδωρα λοιπον συμφωνησε μαζι της να την καλυπτει απεναντι στον Βελισαριο σε καθε ερωτικη της ατασθαλια,και η Αντωνινα να της ειναι αφοσιωμενη βοηθος στα πολιτικα της σχεδια.
Το σχημα αυτο λειτουργησε αψογα και αποτελεσματικα, τοσο απεναντι στον Βελισαριο,οσο και στο να πεσει σε δυσμενεια ο Ιωαννης Καππαδοκης,αλλα και για να ενθρονιστει ο παπας Συλβεστρος.Η Θεοδωρα βεβαια παντα καλυπτε τις απιστιες της Αντωνινας και κατευναζε τον θυμο του Βελισαριου.
Πεθανε στις 29 Ιουνιου του 548.Ο Ιουστινιανος ποτε δεν ξεπερασε τον θανατο της.Παντα,οταν ηθελε να δωσει καποιο σημαντικο ορκο,επικαλουνταν το ονομα της και κρατησε στην υπηρεσια του για πολλα χρονια τους ευνοουμενους της.
Η εξαισια ομορφη και σοφη βασιλισσα του,οπως την αποκαλουσε, ξεχυνε την μαγεια της,ακομη και μετα τον θανατο της.
Εχουμε συνηθισει να λεμε οτι η εξουσια που κατεξοχην καθοριζει και διαφθειρει την ιστορια ειναι ανδρικο προνομιο.Οταν ομως η γυναικεια σαρκικη σαγηνη συνδυαστει με την υψηλη ευφυια και καλλιεργεια, τοτε μπορουμε να πουμε οτι δημιουργειται ο μοχλος που κινει την εξουσια.Δεν ξερει κανεις,πραγματικα,αν πρεπει να της ασκησει κριτικη η απλως να την απολαυσει.
