της ΜΑΙΡΗΣ ΛΑΓΑΝΑ
Απο τα πρωτα χρονια του καθεστωτος Κανταφι,η Αγκυρα επεδιωξε και πετυχε στενοτερες σχεσεις με την Τριπολη στο πλαισιο διεισδυσης της προς τις Αραβικες χωρες,που ηταν αλλωστε ο κυριος ενεργειακος τροφοδοτης της.
Τι κοινο μπορει να εχουν ο Μουσταφα Κεμαλ,ο Μουαμαρ Κανταφι,ο Ταγιπ Ερντογαν,η Τουρκια,η Ιταλια,τα Δωδεκανησα,η οικονομικη υφεση,ο αναβρασμος στην Μεση Ανατολη και ο μακαριτης τεως πρωθυπουργος της Τουρκιας Νετσμεντιν Ερμπακαν?
Η ιστορια αναφερει τη λυση του γριφου που εχει πραγματι μεγαλο,επικαιρο και πολιτικα διδακτικο ενδιαφερον.Συμπληρωνοντας φετος εκατο χρονια απο τοτε που η ξεσηκωμενη σημερα Λιβυη επαψε να αποτελει κομματι της Οθωμανικης Αυτοκρατοριας.Η επετειος περναει απαρατηρητη,αλλα η βιαιη αποσπαση της Λιβυης ηταν τοτε η αρχη του ντομινο για την πληρη καταρευση του Οθωμανικου καθεστωτος που δεσποζε μεταξυ Ευρωπης και Ανατολης επι οκτω αιωνες.Το φθινοπωρο του 1911 η Ιταλια εισεβαλλε στη Λιβυη και πολλοι οθωμανοι εκδιωχτηκαν.Οι περιοχες της Τριπολης και της Βεγγαζης η αρχαια Τριπολιτιδα και η Κυρηναικη που συνιστουσαν τοτε την Λιβυη προσαρτηθηκαν στο βασιλειο της Ιταλιας.Ενας απο τους καλυτερους αξιωματικους του οθωμανικου στρατου που πηγαν εθελοντικα στο μετωπο της Βορειας Αφρικης ηταν ο Μουσταφα Κεμαλ.Χρειαστηκε, λενε οι βιογραφοι του να διασχισει αποσταση απο την Αλεξανδρεια μεχρι την Λιβυη μεταμφιεσμενος σε Βεδουινο για να μην συλληφθει απο τους Αγγλους,που τοτε ειχαν υπο την κατοχη τους την Αιγυπτο.Αρρωστος και καταπτοημενος εφτασε στο μετωπο της Ντερνα της Βεγγαζης,οπου στο μεταξυ οι οθωμανοι ειχαν υποστει πανωλεθρια.
Η ηττα στη Λιβυη ειχε καταλυτικες συνεπειες για την Οθωμανικη Αυτοκρατορια και τους Νεοτουρκους.Οι Ιταλοι διεκδικησαν στην συνεχεια και πηραν τα δωδεκανησα.Η οικονομια της χωρας κατερρευσε καθως ολα τα εσοδα του κρατους αναλωθηκαν στις πολεμικες δαπανες.
Πολλες τραπεζες χρεωκοπησαν, επιβληθηκαν βαρυτατοι φοροι,ενω κηρυχτηκε σταση πληρωμων.Το γεγονος αυτο οδηγησε σε εξαφανιση βασικων αγαθων απο την αγορα,σε ιλλιγιωδη ανοδο του πληθωρισμου,στην εξαθλιωση του λαου και στο πρωτο μεγαλο μεταναστευτικο κυμα των Ελληνων της Μακεδονιας προς την Αμερικη.Το αισθημα που επικρατησε στους πληθυσμους της αυτοκρατοριας ηταν η απορριψη της εννοιας της οθωμανικης πατριδας,η εξαψη του φανατισμου των εθνοτητων και η εξαχρειωση των Νεοτουρκων.Αποτελεσμα αυτης της καταστασης ηταν ο Α' βαλκανικος πολεμος,η απελευθερωση της Θεσσαλονικης,η δημιουργια της Αλβανιας,η προσαρτηση της Βοσνιας-Ερζεγοβινης απο την Αυστρια,η αποδοση της Κρητης στην Ελλαδα,οι επαναστασεις των αραβικων κρατων,η ηττα της Τουρκιας των Νεοτουρκων στον Α΄παγκοσμιο πολεμο,και τελος ο διαμελισμος της Οθωμανικης αυτοκρατοριας,απο τον οποιο προεκυψαν 23 κρατη.Την τιμη της χωρας του διεσωσε ο Μουσταφα Κεμαλ,ο υπερασπιστης της Λιβυης το 1911,οταν το 1923 διαπραγματευθηκε με νυχια και με δοντια τη Συνθηκη της Λωζαννης.
Απο τα πρωτα χρονια του καθεστωτος Κανταφι η Αγκυρα επιδιωξε και πετυχε στενοτερες σχεσεις με την Τριπολη στο πλαισιο διεισδυσης της προς τις αραβικες χωρες της,που ηταν αλλωστε ο κυριος ενεργειακος τροφοδοτης της.
Ο σοσιαλδημοκρατης πρωθυπουργος Ετσεβιτ ενισχυσε περαιτερω την προσεγγιση στην Λιβυη το 1973 και αλλα ισλαμικα καθεστωτα ως αντισταθμισμα στην απομονωση της χωρας απο την Δυση,μετα την στρατιωτικη παρεμβαση της Τουρκιας στην Κυπρο.
Το γεγονος αυτο σε συνδυασμο με την συμμετοχη της Τουρκιας στον Οργανισμο Ισλαμικων Κρατων το 1975 αποτελεσε την αφετηρια της διπλωματικης προσπαθειας να αναδειχθει σε περιφερειακη δυναμη.Η δεκαετια του '80 εφερε μεγαλες αλλαγες στην εξωτερικη πολιτικη της Τουρκιας αναφορικα με την Μεση Ανατολη.Ολες τους ειχαν την σφραγιδα του οραματιστη πρωθυπουργου και προεδρου της χωρας Τουρκουτ Οζαλ.Τοτε η Αγκυρα προωθησε δυναμικα τις διημερεις σχεσεις της τοσο σε συντηρητικες χωρες του Κολπου οσο και στα σκληροπυρηνικα καθεστωτα της Μ.Ανατολης,οπως η Λιβυη,το Ιρακ και το Ιραν.
Η δεκαετια του ΄90 χαραχτηριστηκε απο την στρατιωτικη συμφωνια μεταξυ των Τουρκιας -Ισραηλ και απο την αναδειξη του Νεσμεντιν Ερμπακαν ως πρωτου ισλαμιστη πρωθυπουργου της Τουρκιας.Στην πρωτη περιπτωση και παρα τα προφανη οφελη στην διαδικασια ειρηνευσης στην Μ.Ανατολη προκληθηκε μεγαλη αναστατωση και δυσαρεσκεια στον αραβοισλαμικο κοσμο με κυριους επικριτες την Συρια,το Ιρακ,το Ιραν και την Λιβυη.Στη δευτερη περιπτωση μια απο τις πρωταρχικες επιλογες του Ερμπακαν ηταν να επισκεφθει την Λιβυη παρ οτι θεωρουνταν αντρο τρομοκρατων.Η συναντηση με τον Κανταφι εξυφανε μια μεγαλη κυβερνητικη κριση στην Αγκυρα.Κατα περιεργο τροπο την προκαλεσε ο ιδιος ο Κανταφι οταν ενωπιον του Ερμπακαν τονισε οτι η Τουρκια δεν πρεπει να εμποδισει την ανεξαρτησια των Κουρδων.Το τουρκικο ΥΠΕΞ ανακαλεσε παραυτα τον πρεσβευτη του στην Λιβυη.Λιγο αργοτερα ο Ερμπακαν αποπεμφθηκε.
Επιμυθιον..........Ο σημερινος πρωθυπουργος της Τουρκιας Ταγιπ Ερντογαν πηρε ηπια θεση στο ζητημα της Λιβυης.Ζητησε απο τον διεθνη παραγοντα να μην επεμβει στο προβλημα που αντιμετωπιζει ο Κανταφι με τους συμπατριωτες του.Κατι τετοιο θα πληξει τελικα τον λαο ειπε.Καλου κακου ο τουρκος πρωθυπουργος κρατησε χρησιμες για την χωρα του αποστασεις.Αλλωστε τους Τουρκους και τον Κεμαλ δεν τους εδιωξαν απο την Λιβυη πριν απο 100 χρονια οι Βεδουινοι της Σαχαρας,αλλα οι Ιταλοι.
