Να αναπτυχθεί μια διεθνής στρατηγική, που θα προβλέπει τη λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων από τις ναυτικές δυνάμεις και πιο αποτελεσματικούς κανόνες εμπλοκής και συνεργασίας μεταξύ των κρατών για την άσκηση της ποινικής δίωξης.
Η πειρατεία προκαλεί απρόβλεπτες οικονομικές ζημίες (υπολογιζόμενο κόστος 7 - 12 δισ. δολ.) και θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του ανθρώπινου δυναμικού των πλοίων, τονίζει ο πρόεδρος της ΕΕΕ Θεόδωρος Βενιάμης.
Οσον αφορά στα μέτρα αυτοπροστασίας των εμπορικών πλοίων, η ΕΕΕ Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών υποστηρίζει πλήρως την εφαρμογή των Οδηγιών για τις Βέλτιστες Πρακτικές Διαχείρισης των οργανισμών της ναυτιλίας, καθώς επίσης και των σχετικών Οδηγιών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού IMO .
Στις δύο αυτές θέσεις συμπυκνώνεται η άποψη της ΕΕΕ για την αντιμετώπιση του φαινομένου της πειρατείας, της σύγχρονης μάστιγας της διεθνούς ναυτιλίας και του εμπορίου.
Η πειρατεία, με την ανεξήγητη για την κοινή λογική αντοχή της, προκαλεί απρόβλεπτες οικονομικές ζημίες (με συνολικό υπολογιζόμενο κόστος μεταξύ 7 - 12 δισ. δολαρίων) και θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του ανθρώπινου δυναμικού των πλοίων, τονίζει ο πρόεδρος της ΕΕΕ, Θεόδωρος Βενιάμης.
Η ΕΕΕ μελετά, το διάστημα αυτό, επισταμένως το πρόβλημα της πειρατείας, ενώ, την ίδια στιγμή, διεθνείς οργανώσεις, όπως το Διεθνές Ναυτικό Επιμελητήριο, αποφάσισαν να επιτρέψουν την επάνδρωση των πλοίων με ιδιωτικές οπλισμένες ομάδες, εφόσον το επιτρέπει η σημαία του πλοίου, ή ακόμη και με κυβερνητικά στρατιωτικά σώματα.
Από τα 142 περιστατικά πειρατείας το α' τρίμηνο 2011, τα 97 πραγματοποιήθηκαν στα ανοιχτά της Σομαλίας.
Επίσης, το θέμα της επάνδρωσης των πλοίων με στρατιωτικά κυβερνητικά ή μη σώματα απασχολεί και το Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό.
Η ΕΕΕ, πάντως, αντιμετωπίζει με επιφυλακτικότητα το θέμα αυτό και δεν έχει λάβει οριστικές αποφάσεις, καθώς είναι πολύπλοκο και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, εκτός της ασφάλειας του φορτίου, με την παρουσία ενόπλων ομάδων επί του πλοίου, διακυβεύεται και η ασφάλεια των πληρωμάτων.
Σε κάθε περίπτωση, η επάνδρωση των πλοίων με στρατιωτικά σώματα είναι ένα θέμα που θα πρέπει να αντιμετωπισθεί από τον ΙΜΟ.
Η αναβίωση του φαινομένου της πειρατείας αποτελεί πηγή μεγάλης ανησυχίας για τη ναυτιλιακή κοινότητα. Την ΕΕΕ έχει απασχολήσει σε μεγάλο βαθμό η κλιμάκωση των πράξεων πειρατείας και των ενόπλων ληστειών εναντίον των πλοίων ανά την υφήλιο και ιδιαίτερα στα ύδατα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας, στον Κόλπο του Αντεν και στο μεγαλύτερο μέρος του Ινδικού Ωκεανού, μετά την επέκταση των πειρατικών δραστηριοτήτων στην εν λόγω περιοχή.
Η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της με σκοπό τον περιορισμό του φαινομένου, πέραν της ενθάρρυνσης των μελών της να εμμείνουν και να εφαρμόζουν πλήρως τις Οδηγίες των οργανισμών της ναυτιλίας για τις «Βέλτιστες Πρακτικές Διαχείρισης», συνυπέγραψε με αρκετά μέλη της τη Δήλωση για την Εκστρατεία Ενημέρωσης της Κοινής Γνώμης, που υποστηρίχτηκε από όλους τους φορείς της ναυτιλίας, με αίτημα η διεθνής κοινότητα να εκπληρώσει το καθήκον της για την εξάλειψη της πειρατείας.
Οπως τονίζει, θα πρέπει να αναπτυχθεί μια διεθνής στρατηγική, που θα προβλέπει τη λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων από τις ναυτικές δυνάμεις και πιο αποτελεσματικούς κανόνες εμπλοκής και συνεργασίας μεταξύ των κρατών για την άσκηση της ποινικής δίωξης.
Η συνεργασία για την καταπολέμηση των πράξεων της πειρατείας θα καταστήσει εφικτή την ποινική δίωξη των πειρατών ή την απέλασή τους, σύμφωνα με το άρθρο 100 της Δ.Σ. UNCLOS5, το διεθνές εθιμικό δίκαιο και τις εθνικές νομοθεσίες.
Συντονισμός δράσεων
Η ΕΕΕ υποστηρίζει πλήρως την πρωτοβουλία του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, να δημιουργήσει, υπό την αιγίδα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα καλύτερου συντονισμού των δράσεων της πολυεθνικής συνεργασίας κατά της πειρατείας, ως μια σοβαρή προσπάθεια βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων διεθνών μέτρων.
Επιπροσθέτως, η ΕΕΕ επικροτεί τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της Ε.Ε., να παρατείνουν μέχρι το Δεκέμβριο του 2012 την επιχειρησιακή δραστηριότητα της Ευρωπαϊκής Ναυτικής Δύναμης (EU Navfor-Atalanta) και να επεκτείνουν την περιοχή των επιχειρήσεων προς Νότο και προς Ανατολάς, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η αυξανόμενη εμβέλεια των πειρατικών επιθέσεων.
Οι Ελληνες εφοπλιστές θεωρούν, ακόμη, ότι είναι ενθαρρυντική η σύναψη συμφωνιών ποινικής δίωξης των πειρατών μεταξύ της Ε.Ε. και της Κένυας και των Σεϋχελλών.
Στην ξηρά οι αιτίες
Ωστόσο, η ΕΕΕ αναγνωρίζει ότι οι βασικές αιτίες της πειρατείας πρέπει να αναζητηθούν στην ξηρά και επισημαίνει ότι η αποκατάσταση της έννομης τάξης και της οικονομίας στην ξηρά θα είναι μία μακροχρόνια διαδικασία. Εκτιμά ότι η δημιουργία δικαστικής δικαιοδοσίας στη Σομαλία και στις γειτονικές χώρες είναι ζωτικής σημασίας για τον τερματισμό της παρούσας κατάστασης ατιμωρησίας.
Επίσης, ζητεί την εγκαθίδρυση ενός επαρκούς δικαστικού συστήματος για την ποινική δίωξη (π.χ. νομοθεσία, εξειδικευμένα δικαστήρια, δικηγόρους, φυλακές) και αποτελεσματική Ακτοφυλακή.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕΕ έχει ενεργά παρακολουθήσει τις σχετικές εξελίξεις στους διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, Ε.Ε., ΝΑΤΟ, UNODG) και στους φορείς της ναυτιλίας, ενώ η Ελλάδα προήδρευσε, κατά τη διάρκεια του 2010, της Ομάδας Επαφής των Ηνωμένων Εθνών.
Τι προτείνει το Committee
Τη δημιουργία διεθνούς στρατιωτικού σώματος από όλες τις χώρες, το οποίο θα επανδρώνει τα πλοία που διέρχονται από περιοχές που δρουν οι πειρατές, έχει προτείνει η Ελληνική Επιτροπή Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου (Committee), ως ένα από τα μέτρα αντιμετώπισης της μάστιγας των πειρατικών επιθέσεων.
Το Committee, με εγκύκλιό του, αναφέρεται στα προβλήματα που δημιουργεί η πειρατεία στο διεθνές εμπόριο και τη ναυτιλία και καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις αντιμετώπισής της, οι οποίες εντάσσονται στο γενικότερο πλαίσιο που ήδη έχει επεξεργασθεί η διεθνής ναυτιλιακή κοινότητα μέσω των φορέων της.
Αλλες προτάσεις, που καταθέτει το Committee, είναι η επανεξέταση του νομικού πλαισίου και η αναθεώρηση των κανόνων εμπλοκής, έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται τα πειρατικά σκάφη αποτελεσματικότερα από τις διεθνείς δυνάμεις του πολεμικού ναυτικού που δρουν στην περιοχή της Σομαλίας.
Σε έξαρση οι επιθέσεις στην περιοχή της Σομαλίας
Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Ναυτιλιακού Γραφείου (IMB) για την πειρατεία, κατά τη διάρκεια του 2010 Σομαλοί πειρατές κατέλαβαν επιτυχώς στην ευρύτατη περιοχή του Ινδικού Ωκεανού 47 πλοία, με περισσότερους από 1.000 ναυτικούς ως ομήρους. Την ίδια χρονική περίοδο, σημειώθηκαν 218 ανεπιτυχείς επιθέσεις από Σομαλούς πειρατές σε εμπορικά πλοία.
Αξίζει επίσης να επισημανθεί ότι, στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2011, είχαμε νέο ρεκόρ πειρατικών επιθέσεων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του International Maritime Bureau (IMB), το πρώτο τρίμηνο του 2011 καταγράφηκαν 142 περιστατικά πειρατείας, σε σύγκριση με τα 67 που είχαν διαπιστωθεί την ίδια περίοδο πέρυσι. Από τα 142 περιστατικά, τα 97 πραγματοποιήθηκαν στα ανοιχτά της Σομαλίας.
Παρά την παρουσία της χωρίς προηγούμενο πολυεθνικής ναυτικής συνεργασίας στην περιοχή και της σχετικής επιτυχίας της, πολλά απομένουν να γίνουν για την εξάλειψη του ανησυχητικού αυτού φαινομένου, το οποίο επηρεάζει την ελεύθερη ροή του παγκόσμιου εμπορίου, διά μέσου στρατηγικών ναυτιλιακών οδών, βάζει σε κίνδυνο τις ζωές των ναυτικών και αμαυρώνει την εικόνα της ναυτιλίας, σημειώνει η ΕΕΕ στην ετήσια έκθεσή της. Η αύξηση της συχνότητας των πειρατικών δραστηριοτήτων, της επιθετικότητας των πειρατών και του βαθμού βίας που ασκείται εναντίον πλοίων και ναυτικών, καθώς επίσης και η αλλαγή στις επιχειρησιακές δυνατότητες των πειρατών με τη χρήση των λεγόμενων «μητρικών πλοίων», των οποίων και ανακύπτει επείγουσα ανάγκη εξουδετέρωσης, συνηγορούν για την ανάληψη μιας αποτελεσματικής και συντονισμένης διεθνούς εκστρατείας και δραστικών μέτρων κατά της πειρατείας.
Ο κίνδυνος διατάραξης της εξασφάλισης επάρκειας σε βασικά προϊόντα, επί των οποίων στηρίζεται η παγκόσμια οικονομία, αυξάνεται, προειδοποιεί η ΕΕΕ.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ - lkar@naftemporiki.gr
