«Είναι δυνατόν η κυβέρνηση να μην έχει διαβάσει το Σύνταγμα;»
Νομικά εφικτό και σήμερα, το δημοψήφισμα με Πρωτοβουλία Πολιτών
Μακριά από κάθε έννοια «διεύρυνσης της άμεσης και συμμετοχικής Δημοκρατίας με τη διενέργεια δημοψηφίσματος» (όπως είναι ο τίτλος του νομοσχεδίου), φαίνεται να είναι τα σχέδια της κυβέρνησης για το θεσμό των δημοψηφισμάτων, αλλά και το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε χθες στη Βουλή. Και μόνο η σκέψη να χρησιμοποιηθεί το δημοψήφισμα ως εργαλείο για να εκβιαστούν συναινέσεις από την αντιπολίτευση, δείχνει ότι η κυβέρνηση βλέπει το συγκεκριμένο θεσμό απλώς ως «όπλο της εξουσίας».
Επιπλέον, η τοποθέτηση του υπουργού Δικαιοσύνης αγνοεί επιδεικτικά και το Σύνταγμα, που αποκλείει ρητά τη διενέργεια δημοψηφισμάτων για δημοσιονομικά θέματα. Το Σύνταγμα, ορίζει επίσης ότι κάθε δημοψήφισμα σε εθνικό επίπεδο προκηρύσσεται με νόμο, δηλαδή απόφαση της Βουλής που ορίζει και τους όρους διεξαγωγής του, οπότε ο υπό συζήτηση γενικός νόμος περί δημοψηφισμάτων δεν είναι καν απαραίτητος.
Εύλογη είναι λοιπόν η απορία: είναι δυνατόν η κυβέρνηση, και ιδιαίτερα ο υπουργός Δικαιοσύνης, να μην έχουν διαβάσει το Σύνταγμα;
Επιμέρους μόνο και περιορισμένες βελτιώσεις υπήρξαν , σε σχέση με το κείμενο που είχε υποβληθεί στη δημόσια διαβούλευση. Τέτοια βήματα, που είχαμε τότε προτείνει και οι Οικολόγοι Πράσινοι, είναι ο δεσμευτικός χαρακτήρας των δημοψηφισμάτων και η συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών στην όλη διαδικασία και επιτροπών υποστήριξης του «ναι» και του «όχι» στα ερωτήματα.
Ωστόσο, συνεχίζουμε να διεκδικούμε τη θεσμοθέτηση δημοψηφισμάτων με πρωτοβουλία των πολιτών και όχι της Βουλής, καθώς η εκλογική ετυμηγορία δεν αποτελεί λευκή επιταγή. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει και στα πλαίσια του παρόντος Συντάγματος: αντί για νομοσχέδια διακοσμητικού κατά βάση χαρακτήρα, οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε να δεσμευτούν άμεσα τα κόμματα ότι θα υπερψηφίζουν στη Βουλή κάθε πρόταση δημοψηφίσματος που θα συνοδεύεται από υπογραφές συγκεκριμένου ποσοστού του εκλογικού σώματος, αρκεί να μην είναι αντίθετη στο Σύνταγμα και να μη θίγει θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σημειώνουμε επίσης την ανάγκη να δημιουργηθούν θεσμοί δημοψηφισμάτων με πρωτοβουλία πολιτών και για θέματα τοπικής και περιφερειακής εμβέλειας, με ρεαλιστικές προϋποθέσεις στο θέμα της συγκέντρωσης υπογραφών.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε, τέλος, απαραίτητο να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα προς την κατεύθυνση μιας πραγματικής δημοκρατίας και καταθέτουμε ήδη συγκεκριμένες προτάσεις θεσμικών αλλαγών για διαβούλευση με την κοινωνία.
Η
