Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2011

Το οικονομικό χάος στα χρόνια της Επανάστασης και οι μεγάλες υπουργικές αυθαιρεσίες


του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.
Μεταξύ του πρώτου επίσημου Προϋπολογισμού και του δεύτερου που συντάχθηκε από τον Καποδίστρια πέρασε μια πενταετία (1824-1828) γενικής ακαταστασίας και αβεβαιότητας. Μια πενταμελής επιτροπή, «Η επί των Εθνικών Λογαριασμών Επιτροπή», ως ελεγκτές δημόσιας διοίκησης της εποχής, ανέλαβε να εκκαθαρίσει την οικονομική διαχείριση των τριών πρώτων περιόδων της Ελληνικής Επανάστασης. Το πόρισμά της υπήρξε συγκλονιστικό για τη σπαρασσόμενη από εμφύλιες διαμάχες μικρή και ασχημάτιστη ακόμη Ελλάδα.
Στην έκθεσή της η Επιτροπή έγραφε πως βρήκε τα εθνικά κατάστιχα νοθευμένα, πλήρη καταχρήσεων, ελλείψεων, λαθών και ανωμαλιών. Από τα ομόλογα που είχαν εκδοθεί έλειπαν τεράστιες ποσότητες, τις οποίες καλούσαν τους διάφορους υπουργούς να επιστρέψουν. Είχαν μείνει ανείσπρακτα τεράστια ποσά από τις ενοικιάσεις ή την πώληση εθνικών κτημάτων. Επίσης είχαν καταβληθεί σκανδαλώδεις και αυθαίρετες αποζημιώσεις για διάφορες ζημιές και καλούνταν να επιστρέψουν τα ποσά όσοι τα είχαν εισπράξει αφού δεν υπήρχε νόμος που να καλύπτει αυτές τις πράξεις. Τα ποσά ήταν ιλιγγιώδη για τα χρόνια εκείνα, αφού για τα παραπάνω μόνον ανέρχονταν περίπου σε επτά εκατομμύρια γρόσια!
Ίσως κάποτε μια ιδιαίτερη εργασία να αναδείξει τις απίστευτες πτυχές αυτής της ιστορίας. Εν ολίγοις η εν λόγω Επιτροπή διαπίστωνε πως ήταν δύσκολο να εξαχθούν συμπεράσματα για όλα τα θέματα, αλλά μπορούσαν να καταλογισθούν μεμονωμένες πράξεις Υπουργών. Όπως π.χ. του Νικόλαου Πονηρόπουλου που είχε διατελέσει Υπουργός και είχε φροντίσει να πωλήσει εθνική γη στην Αθήνα και στο Άργος, εξαφανίζοντας τους σχετικούς λογαριασμούς. Ο ίδιος παραπέμφθηκε να δικαστεί ενώ ήταν Υπουργός Οικονομικών το 1847, κατηγορούμενος για πλαστογράφηση πρωτοκόλλων σιτηρών, αλλά η υπόθεση δεν έφθασε ποτέ στα δικαστήρια παρά τη σχετική πρόβλεψη του Συντάγματος.
Κάπως έτσι ήταν η κατάσταση, την οποία κλήθηκε να διαχειριστεί ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος συνέταξε τον δεύτερο επίσημο Προϋπολογισμo.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:M.LAGANA