Εκπρόσωποι 22 χωρών-μελών της ΕΕ, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, υπέγραψαν τελικά την αμφιλεγόμενη διεθνή συνθήκη ACTA, η οποία καλύπτει τη διαδικτυακή πειρατεία και πολλά ακόμα θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Η είδηση προκαλεί οργισμένες αντιδράσεις, όπως ογκώδεις διαδηλώσεις στην Πολωνία και απειλές από τους «χακτιβιστές» Anonymous, λόγω των καταγγελιών ότι η συνθήκη είναι προϊόν μη δημοκρατικών διαδικασιών και περιστέλλει τις διαδικτυακές ελευθερίες.
Επιπλέον, ο Γάλλος σοσιαλιστής ευρωβουλευτής Καντέρ Αρίφ, ο οποίος είχε αναλάβει να παρακολουθεί τα πρακτικά της συνθήκης, παραιτήθηκε από αυτή τη θέση διαμαρτυρόμενος ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να περιορίσει το δημόσιο διάλογο για το θέμα και ότι δεξιές ομάδες προσπαθούν να επιβάλλουν την ACTA χωρίς δημοκρατικές διαδικασίες. «Δεν θα λάβω μέρος σε αυτή την παρωδία» δήλωσε ο ευρωβουλευτής.
Η ACTA είναι μια διεθνής συνθήκη με στόχο τον εναρμονισμό της προστασίας του copyright και των στάνταρτς της πνευματικής ιδιοκτησίας. Καλύπτει όχι μόνο τη διαδικτυακή πειρατεία αλλά και τα λεγόμενα προϊόντα «μαϊμού» -ακόμα και τα πλαστά φάρμακα- και έχει την υποστήριξη της βιομηχανίας μουσικής και κινηματογράφου, καθώς και των φαρμακοβιομηχανιών.
Από το τελικό κείμενο της συνθήκης που επικύρωσαν οι 22 χώρες-μέλη έχουν απαλειφθεί ορισμένα μέτρα, όπως η απαίτηση να κόβονται οι διαδικτυακές συνδέσεις για τους χρήστες που επιμένουν να κατεβάζουν πειρατικό υλικό.
Οι επικριτές της συνθήκης, όμως, επιμένουν:
- Η ACTA είναι προϊόν τετραετών διαπραγματεύσεων που κρατήθηκαν εν πολλοίς μυστικές, χωρίς δημόσιο διάλογο, με το επιχείρημα ότι πρόκειται για «εμπορικό» θέμα.
- Η συνθήκη θολώνει τα όρια ανάμεσα στα πειρατικά προϊόντα και τα προϊόντα «μαϊμού», αγνοώντας το γεγονός ότι οι καταναλωτές που αγοράζουν προϊόντα «μαϊμού» συχνά νομίζουν ότι πρόκειται για αληθινά.
- Η συνθήκη επιβάλλει ποινικές κυρώσεις ακόμα και για παραβάσεις για τις οποίες ισχύουν σήμερα αστικές κυρώσεις. Για παράδειγμα, το αμφιλεγόμενο Άρθρο 23 της συνθήκης προβλέπει ότι ποινικές κυρώσεις πρέπει να επιβάλλονται σε όσους παραβιάζουν ή βοηθούν την παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας σε «μαζική κλίμακα». Αυτό θα σήμαινε ότι οι πάροχοι πρόσβασης θα θεωρούνται υπεύθυνοι αν δεν εμποδίζουν τους πελάτες τους να κατεβάζουν ή να διακινούν πειρατικό υλικό.
- Η ACTA βάζει εμπόδια σε τυχόν μελλοντική αλλαγή της νομοθεσίας σε εθνικό επίπεδο, και επιπλέον στερεί από τις αναπτυσσόμενες χώρες τη δυνατότητα να επιλέγουν τις πλέον συμφέρουσες πολιτικές, όπως τη χρήση γενόσημων φαρμάκων. Πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ακόμα ότι η συνθήκη παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες με τα αμφιλεγόμενα νομοσχέδια SOPA και PIPA, τα οποία τελικά αποσύρθηκαν στις ΗΠΑ λόγω ευρείας κατακραυγής από χρήστες, οργανώσεις και υπηρεσίες όπως το Google και η Wikipedia.
H ACTA δεν μπορεί πάντως να τεθεί σε ισχύ προτού τεθεί σε ψηφοφορία τον Ιούνιο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έχει ήδη εκφράσει ενστάσεις.
Την αντίθεσή τους στη συνθήκη ACTA έχουν δηλώσει πολλές διαδικτυακές εταιρείες και οργανώσεις όπως το Electronic Frontier Foundation, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα και η Oxfam.
Ψήφισμα κατά της ACTA έχει εκδώσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο επισήμανε ότι «οι κίνδυνοι όσον αφορά την οικονομία και την καινοτομία πρέπει να εκτιμώνται προτού επιβληθούν ποινικές κυρώσεις σε περιπτώσεις όπου ισχύουν ήδη αστικές κυρώσεις».
Οι χώρες-μέλη της ΕΕ που επικύρωσαν τη συνθήκη την Πέμπτη στο Τόκιο είναι: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία και Βρετανία.
Σύμφωνα με το ιαπωνικό υπουργείο Εξωτερικών, οι υπόλοιπες χώρες-μέλη της ΕΕ (Κύπρος, Γερμανία, Εσθονία, Σλοβακία, Ολλανδία) αναμένεται να επικυρώσουν την ACTA μετά την επίλυση εσωτερικών θεμάτων.
Η συνθήκη έχει ήδη επικυρωθεί από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ιαπωνία, τη Νότιο Κορέα, το Μαρόκο, τη Νέα Ζηλανδία και τη Σιγκαπούρη.
