της ΜΑΙΡΗΣ ΛΑΓΑΝΑ
Αναμφιβολα η πιο ενδοξη και φημισμενη εταιρα της αρχαιας Ελλαδος ηταν η Ασπασια.Και οχι βεβαια μονο επειδη ηταν ιδιαιτερα ομορφη και καλλιεργημενη,αλλα και επειδη υπηρξε συντροφος του μεγαλυτερου στην εποχη του Αθηναιου ανδρα....του Περικλη.Η Ασπασια δεν επηρεαζε απλως τον Περικλη.Μερικοι φτανουν να λενε οτι ασκουσαν την εξουσια απο κοινου και οτι ολες οι αποφασεις που παιρνονταν για τα κοινα της πολεως αποτελουσαν συμφωνια και των δυο.Οι Ελληνες της εποχης χρεωνουν,μεταξυ αλλων και τη συγκρουση των Αθηναιων με τους Μεγαρεις,αιτια της οποιας υπηρξε οπως λενε η αρπαγη μιας παρθενας απο τα Μεγαρα,της Σιμαιθης απο τον Αλκιβιαδη.
Οταν ειδε η κοπελα την Ασπασια,τη θαυμασε για την ομορφια της και την πηρε στην σχολη της ( η οποια βρισκοταν μεσα στο σπιτι που ζουσε με τον Περικλη),για να τη μορφωσει και να την καταστησει τελεια εταιρα,μαζι με τις αλλες τρεις κοπελες που ηδη εκπαιδευε.
Ειναι χαραχτηριστικη κατα την γνωμη μου,και ιδιαιτερα ενδεικτικη για την ιεροτητα με την οποια περιεβαλλε τον ερωτα η απαντηση της Ασπασιας προς τον Αλκιβιαδη."Μην την κανεις δικη σου τωρα,γιατι ετσι θα σβησει πολυ συντομα ο ερωτας σου για αυτην,αφου ειναι ακομη αμορφωτη.Αφησε με να την εκπαιδευσω,να την κανω ανταξια σου,και τοτε θα μπορεις να την εχεις δικη σου".Ο Αλκιβιαδης φυσικα δεχτηκε κι ετσι η κοπελα εμεινε με την Ασπασια.
Οι Μεγαρεις υστερα απο λιγο καιρο,εκλεψαν αιφνιδιαστικα,σε μια ανεμελη εκδρομη,δυο απο τις εκπαιδευομενες κοπελες της Ασπασιας,τη Δροσιδα και την Πραξιλλα,σχεδον μπροστα στα ματια του Αλκιβιαδη και της Ασπασιας,οι οποιοι δεν προλαβαν να αντιδρασουν.Απο τοτε ο Περικλης καθοδηγουμενος φυσικα απο την γυναικα του, αρχισε την επιθετικη πολιτικη του απεναντι στους Μεγαρεις,για τους οποιους ουτως η αλλως οι Αθηναιοι ετρεφαν μεγαλο μισος.Τους ζητησε πισω τις δυο κοπελες.Οι Μεγαρεις δεχτηκαν με την προυποθεση να τους επιστρεψουν την Σιμαιθη.Η Ασπασια αρνουνταν κατηγορηματικα κατι τετοιο( η ιδια η απαχθεισα μαλιστα δεν ηθελε να επιστρεψει στην πατριδα της,αλλα επελεξε να παραμεινει κοντα στην Ασπασια) κι ετσι ο Περικλης απεκλεισε τους Μεγαρεις απο τα λιμανια της αθηναικης επικρατειας και απο την αγορα των Αθηνων,μεχρις οτου να επιστρεψουν οι δυο εκπαιδευομενες της Ασπασιας.
Λεγεται μαλιστα και ειναι παρα πολυ πιθανο οτι το μετρο αυτο κατα των Μεγαρεων αποτελουσε εμπνευση της ιδιας της Ασπασιας και κοινη αποφαση του ζευγαριου.Τοτε ομως αρχισε να συζητιεται και η βοηθεια των Σπαρτιατων προς τους Μεγαρεις που θορυβησε ιδιαιτερα τους Αθηναιους.
Ετσι βρηκαν την ευκαιρια οι εχθροι του Περικλη να ασκησουν την δικη τους προπαγανδα εναντια σε αυτον και την συντροφο του.Κυριως ο μονιφθαλμος θεατρικος συγγραφεας Ερμιππος μισουσε θανασιμα τον Περικλη και συχνα τον σατυριζε και καυτηριαζε δημοσιως,οχι μονο την πολιτικη του,αλλα και την προσωπικη του ζωη.Τοτε λοιπον εκρινε οτι ηταν η καταλληλη στιγμη να επιτεθει στην Ασπασια και μαλιστα να ζητησει το θανατο της με μηνυση που κατεθεσε.Το κειμενο της μηνυσης,εχει περιεκτικα ως εξης........( Η Ασπασια αδικει,διοτι δεν παραδεχεται τους θεους υπο της πολεως λατρευομενους,διοτι εξεφρασθη ασεβως περι των ιερων εθιμων των Αθηναιων και διοτι παραδεχεται τας ερευνας και τας γνωμας αθεων φιλοσοφων.Αδικει επισης διοτι διαφθειρει παρ αυτη οχι μονον νεανιδας εταιριζουσας,αλλα και ελευθερας γυναικας,τας οποιας ωθει εις την ακολασιαν και την διαφθοραν.Ποινη θανατος.)
Η δικη εγινε και μαλιστα ο Ερμιππος καταφερε να πεισει το δικαστηριο.Το γενικο κλιμα και η αισθηση ηταν σαφως εναντιον της Ασπασιας και η καταδικη της θεωρουνταν βεβαιη,μεχρι που ξαφνικα ο Περικλης ( ο οποιος καθοταν διαρκως στο πλαι της) ζητησε απο τους δικαστες να μιλησει με την Ασπασια ως απλος ανθρωπος.Οι δικαστες του το επετρεψαν και τοτε μεσα σε απολυτη σιγη που επικρατησε στο δικαστηριο,ο Περικλης ειπε λογια μοναδικα,τα οποια οχι μονο την αθωωσαν την Ασπασια,αλλα συγκινησαν τους περισσοτερους Αθηναιους μεχρι δακρυων.Αξιζει να αναφερουμε καποια αποσπασματα απο τονιδιαιτερο και συναισθηματικα φορτισμενο λογο του Περικλη.( Η γυνη ειναι σημερον συζυγος μου.Εαν λοιπον ειναι οντως ενοχος των εγκληματων δια τα οποια την κατηγορουν, ειμαι και εγω συνενοχος...Ω! Ανδρες Αθηναιοι,δυναμαι να καυχωμαι οτι μετεχω της υμετερας δοξης δια τα κατορθωματα σας,διοτι αντι να μειωσω προς τους θεους σεβασμον της χωρας,τουναντιον τον κατεστησα περιβλεπτον οσον ουδεις προ εμου...Την δε σεμνοτυφιαν και ηθη.....προηγαγον,προσπαθησας να σας καταστησω θεραποντας του υψηλου και του καλου,εχθρων πασης διαφθορας.
Εις τας τοιαυτας ομως προσπαθειας μου η γυνη αυτη,η εκ Μιλητου Ασπασια,οχι μονο δεν με παρημποδισεν,αλλα τουναντιον με υπεβοηθησε και με παρωρμησε.Η σημερινη λαμπροτης των Αθηνων ειναι εργον της.Το ονομα της θα συνδεεται οχι με την παρακμην των Αθηνων,αλλα με την πλεον υπεροχον αυτων ακμην,ισχυν και λαμπροτητα.Κατοπιν ολων αυτων ερχεται ο Ερμιππος και σας λεγει να αποσπασετε την εγκριτον αυτην γυναικα-την συζυγον του Περικλεους-απο τους κολπους του ΦΡΙΚΗ!)
Στο σημειο αυτο ο παντα ηρεμος Περικλης δακρυσε,γεγονος που εκανε ιδιαιτερη εντυπωση στους Αθηναιους και συζητηθηκε με ιδιαιτερη φορτιση απο στομα σε στομα.Η Ασπασια βεβαια υστερα απο τετοια μεγαλειωση παρεμβαση ,αθωωθηκε σκιορπιζοντας χαρα στο μεγαλυτερο μερος του λαου.
Πολλα εχουν γραφτει για την μεγαλη και σπουδαια αυτη εταιρα απο την Μιλητο,η οποια παρεμεινε στο πλαι του Περικλη μεχρι τον θανατο του,πιστη και με αυτιθυσια,με τον κινδυνο μαλιστα να μολυνθει κι εκεινη απο την πανωλη που σκοτωσε τον Περικλη.
Το ονομα της δεν εσβησε μετα τον θανατο του μεγαλου ανδρα.Καποιοι λενε οτι παντρευτηκε καποιον αξεστο ανδρα,αλλα μαλλον αυτο ειναι ανακριβεια που προερχεται απο τον φθονο των ανθρωπων.
Η Ασπασια χαθηκε,ταυτοχρονα με τον θανατο του Περικλη,μολονοτι εζησε φτωχη και ασημη, αρκετα χρονια ακομη.
