Περιουσία είναι και οι τραπεζικές καταθέσεις, αλλά δεν τις φορολογούμε γιατί θα κάνουν «φτερά» και οι τράπεζες θα χρειαστούν κι άλλη ενίσχυση. Περιουσία είναι και τα καράβια, αλλά δεν τα αγγίζουμε γιατί οι ναυτιλιακές θα χαράξουν πλώρη για άλλες πολιτείες. Περιουσία είναι και οι μετοχές των εταιρειών – εισηγμένων και μη –, αλλά δεν τις αφήνουμε στο απυρόβλητο γιατί θα δυσαρεστήσουμε τους επιχειρηματίες και θα βάλουν τις γενικές τους συνελεύσεις να αποφασίσουν μεταφορά έδρας εκτός Ελλάδας. Τι μένει λοιπόν; Τα ακίνητα!
Και να τα φορολογήσουμε τι θα κάνουν οι ιδιοκτήτες τους; Θα τα πάρουν να φύγουν; Το πολύ πολύ να υποχρεωθούν να τα πουλήσουν σε εξευτελιστικές τιμές. Μήπως δεν θα βρεθεί κάποιος να τα αγοράσει; Είναι άραγε τυχαία η θέσπιση ενός φόρου με τη μορφή που παρουσιάστηκε; Μπορεί κάποιος να πιστέψει ότι η προώθηση ενός μέτρου που παραβιάζει κάθε αρχή δίκαιης κατανομής των φορολογικών βαρών είναι αποτέλεσμα μόνο ανικανότητας ή τεχνικών δυσκολιών;
Το παρασκήνιο του περίφημου «ενιαίου φόρου ακινήτων» καλά κρατεί από τον πρώτο χρόνο που μπήκαμε στη ζώνη… των μνημονίων. Η «ιδέα» στην οποία επί της ουσίας συμφωνούσαν ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία ήταν να θεσπιστεί ένας φόρος, ο οποίος θα βαραίνει καθέναν από εμάς, ανάλογα με την αξία της περιουσίας του.
Οι διακομματικές επιτροπές έκαναν ουκ ολίγες συνεδριάσεις. Και κατέληξαν σε συγκεκριμένα πορίσματα. «Συζητούσαμε ήδη από τις αρχές του 2012 ότι θα θεσπίσουμε ένα σύστημα υπολογισμού της αξίας της περιουσίας του καθενός και θα επιβάλουμε φόρο με κλιμακωτούς συντελεστές έτσι ώστε ο μεγαλοϊδιοκτήτης να πληρώνει αναλογικά περισσότερα από τον μικροϊδιοκτήτη. Ταυτόχρονα, θα θεσπίζαμε και ένα αφορολόγητο της τάξεως των 50.000 ευρώ, ώστε τουλάχιστον να απαλλάσσεται ο έχων ένα δυάρι και ένα χωραφάκι στο χωριό».
Κι αφού συζητήθηκαν επί μήνες ολόκληρους αυτά στις διακομματικές επιτροπές, αφού επιτεύχθηκε συμφωνία σε πολιτικό επίπεδο, η δουλειά που γινόταν επί δύο ολόκληρα χρόνια αποφασίστηκε να πεταχτεί στο καλάθι των αχρήστων.
Ανέλαβε δράση το επιτελείο Στουρνάρα, με επικεφαλής τον σύμβουλό του Νίκο Καραβίτη, να παρουσιάσει έναν φόρο με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά που είχαν συζητηθεί. Ο φόρος να επιβάλλεται με βάση την επιφάνεια και όχι την αξία. Να μην υπάρχει προοδευτικότητα, έτσι ώστε μικροί και μεγάλοι να πληρώνουν αναλογικά το ίδιο. Να μην υπάρχει καμία απαλλαγή ώστε να επιβάλλεται φόρος στην πρώτη κατοικία, στο χωράφι, ακόμη και στο μερίδιο στον οικογενειακό τάφο.
Φόρος με το… μέτρο
Η απόφαση να επιβληθεί ο φόρος με κριτήριο την επιφάνεια δεν καταδεικνύει τίποτα περισσότερο από τον εισπρακτικό χαρακτήρα του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Σε μια προσπάθεια να εκτελέσουν κατά γράμμα τις οδηγίες της τρόικας, οι εμπνευστές του ενιαίου φόρου αξιοποίησαν το μοναδικό στοιχείο που μπορεί να προσφέρει η «κουρελιασμένη» ηλεκτρονική βάση του υπουργείου Οικονομικών: την επιφάνεια.
Οι σύμβουλοι του Στουρνάρα, προτίμησαν την εύκολη οδό. Ζήτησαν από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων τα στατιστικά στοιχεία του Ε9, υπολόγισαν πόσα πρέπει να πληρώνουμε ανά τετραγωνικό για να βγει το πολυπόθητο ποσό των 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ και κατέθεσαν το νομοσχέδιο. Μοναδική παρέμβαση ήταν η σύνταξη μιας κλίμακας, η οποία εξασφαλίζει ένα μίνιμουμ δικαιοσύνης. Δηλαδή, ο έχων ακίνητο σε μια υποβαθμισμένη περιοχή να πληρώνει λιγότερα ανά τετραγωνικό από ό,τι αυτός που διαθέτει ακίνητο σε μια από τις πολυτελέστερες γειτονιές. Μόνο αυτή η διαφοροποίηση, όμως, δεν αρκεί για να εξαλείψει απίστευτες αδικίες που αγγίζουν τα όρια του παραλογισμού.
Φορολογώντας την επιφάνεια δεν κάνεις καμία διάκριση όσον αφορά το είδος του ακινήτου. Ίδια αξία έχει ένα ισόγειο κατάστημα με βιτρίνα πέντε μέτρων στην οδό Ερμού και επιφάνεια 100 τετραγωνικά με ένα γραφείο 100 τετραγωνικών στον πρώτο όροφο της ίδιας πολυκατοικίας; Το ίδιο αξίζει μια αποθήκη επιχείρησης με ένα διαμέρισμα ή ένα κατάστημα; Κι όμως, το νομοσχέδιο που θέλει να περάσει το επιτελείο Στουρνάρα επιβάλλει τον ίδιο ακριβώς φόρο σε δύο ακίνητα, η αξία των οποίων μπορεί να διαφέρει ακόμη και κατά 80-90%.
Πώς θα εξαλείφονταν αυτές οι αδικίες; Αν βάση του υπολογισμού ήταν η αξία και όχι η επιφάνεια. Αυτός ήταν και ο αρχικός σχεδιασμός όταν πρωτοξεκίνησε η συζήτηση για τον ενιαίο φόρο ακινήτων στο τέλος του 2009.
Επιλογή Στουρνάρα (διά του συμβούλου του) ήταν να φορολογηθεί η επιφάνεια έτσι ώστε ο νέος φόρος να «μοιάζει» όσο το δυνατόν περισσότερο με το χαράτσι, προς τέρψη των δανειστών. Για όσους αναρωτιούνται ποια είναι η επιφάνεια των ακινήτων που κατέχουν οι Έλληνες, τα στατιστικά δείχνουν τα εξής:
♦ Τα αγροτεμάχια, όπως τουλάχιστον εμφανίζονται στο Ε9, φτάνουν στα 50 εκατομμύρια στρέμματα ή 50 δισεκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα.
♦ Περίπου 2,5 δισεκατομμύρια τετραγωνικά είναι τα κτίσματα.
♦ Περίπου 700 εκατ. τετραγωνικά είναι τα οικόπεδα εντός σχεδίου (δηλαδή τα οικόπεδα που δηλώνονται στον πίνακα 1 του εντύπου Ε9).
Χρωστάς; Θα πληρώσεις…
Το νομοσχέδιο προβλέπει το αδιανόητο. Ότι ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου, ακόμη και αν έχει εισόδημα κάτω από τα όρια της φτώχειας, οφείλει να πληρώσει φόρο από τη στιγμή που χρωστάει στην εφορία ή στο ασφαλιστικό ταμείο. Πού θα οδηγήσει αυτή η διάταξη; Απλώς στη συσσώρευση ακόμη περισσότερων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο. «Όποιος δεν μπορεί, ας μην πληρώσει». Αυτό δεν είπε δημόσια ο Νίκος Καραβίτης, εμπνευστής του νομοσχεδίου; Φτιάχνουμε έναν νόμο αναγνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι είναι άδικος και ότι κάποιοι δεν θα τον πληρώσουν. Μάλιστα, αυτό έχει… ποσοτικοποιηθεί κιόλας. Από τη στιγμή που επιβάλλουμε φόρο 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για να εισπράξουμε 2,9 δισ. ευρώ, κάθε άλλη συζήτηση περιττεύει. Βέβαια, πίσω από τους αριθμούς κρύβονται άνθρωποι. Όλοι αυτοί που δεν θα πληρώσουν γιατί δεν θα μπορούν, απλώς θα είναι όμηροι του κράτους.
Από τον ενιαίο φόρο ακινήτων πρακτικά δεν εξαιρείται κανένας. Είναι η πρώτη φορά που κυβέρνηση αυτής της χώρας τολμά κάτι τέτοιο, δηλαδή να ζητήσει λεφτά και για την τελευταία ιδιοκτησία.
Το 1997 θεσπίστηκε ο Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας και μέχρι το 2007 απάλλαξε όχι μόνο την πρώτη κατοικία, αλλά και το σύνολο της μεσαίας τάξης. Ακόμη και με το Ενιαίο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας ο νομοθέτης σεβάστηκε τον έχοντα μόνο ένα σπίτι.
Το χαράτσι της ΔΕΗ δεν σεβάστηκε την πρώτη κατοικία. Τουλάχιστον υπήρξε μια πρόβλεψη οι φτωχοί, άνεργοι, πολύτεκνοι κ.λπ. να υφίστανται την εξευτελιστική διαδικασία του να… παρακαλέσουν για εξαίρεση ή τουλάχιστον καλύτερη μεταχείριση με μια επίσκεψη στην εφορία. Αυτό το νομοσχέδιο δεν έχει ούτε αυτό.
Έκπτωση 50% εξασφαλίζει, λέει το νομοσχέδιο, όποιος είναι παντρεμένος με εισόδημα έως 8.000 ευρώ. Προσοχή όμως. Ο παντρεμένος έχει τεκμήριο 5.000 ευρώ ακόμη και αν δεν έχει κανένα περιουσιακό στοιχείο στο όνομά του. Δεδομένου ότι έχει και ένα ιδιόκτητο ακίνητο (σε διαφορετική περίπτωση δεν τον ενδιαφέρει το θέμα του ενιαίου φόρου), είναι βέβαιο ότι το τεκμαρτό του εισόδημα υπερβαίνει το όριο των 8.000 ευρώ. Άρα πληρώνει κανονικά και χάνει την έκπτωση του 50%. Χώρια που, όπως προαναφέρθηκε. δεν πρέπει να χρωστάει στο Δημόσιο, ενώ υπάρχει και περιουσιακό κριτήριο.
Ποια είναι η μοναδική κοινωνική ομάδα που μπορεί να έχει απαλλαγή; Η πενταμελής οικογένεια (ζευγάρι με τρία παιδιά), η οποία έχει εισόδημα έως 11.000 ευρώ, δεν χρωστάει ούτε ένα ευρώ σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία και δεν διαθέτει ακίνητα αξίας άνω των 150.000 ευρώ. Πόσες είναι αυτές οι οικογένειες; Το πιο πιθανό είναι ότι το ζήτημα των εξαιρέσεων θα επανεξεταστεί εν όψει και της κατάθεσης του νομοσχεδίου στη Βουλή. Εντυπωσιακές αλλαγές, όμως, δεν πρέπει να περιμένουμε, καθώς η κυβέρνηση είναι εγκλωβισμένη στον εισπρακτικό στόχο. Η Ελλάδα είναι γεμάτη από μικροϊδιοκτήτες με χαμηλό εισόδημα. Αν εξαιρεθούν – λένε – διακυβεύεται ο εισπρακτικός στόχος των 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Εκτός και αν μεταφερθεί το βάρος στη μεγάλη ιδιοκτησία, κάτι που η κυβέρνηση έχει δείξει ότι δεν θέλει να κάνει για να μην δυσαρεστηθούν αυτοί που τη στηρίζουν.
topontiki.gr
